Sigortasız Çalıştırılan İşçi Hakları

25.01.2019 0 Yorum

---

Bir işletme bünyesinde İş Kanunu’na uygun bir biçimde işçi çalıştırıyor ise çalıştırdığı işlerin sigorta primlerini ödemekle yükümlüdür. İşçiye çalıştığı için yapılan sigorta özel sigorta biçiminde olmadığı için isteğe bağlı bulunmayıp zorunlu bir sigorta niteliğindedir. Çünkü işçinin belirli haklardan yararlanabilmesi zorunlu sigorta kapsamında mümkün olabilecektir.

Özellikle iş kazalarında işçi hastaneye gittiğinde birtakım hizmetlerden yararlanabilmek için sigortaya muhtaçtır. Bununla beraber iş kazası gerçekleşmesi durumunda işçinin sigortasız çalıştırıldığı anlaşılması halinde işveren tarafına büyük yaptırımlar uygulanacaktır. Ayrıca sigortasız çalıştırılan işçi malullük, emeklilik gibi haklardan faydalanamayacaktır.

Sigortasız Çalışma Nasıl Hesaplanır

Sigortasız olarak çalıştırılan işçi öncelikle durumun düzeltilmesi için işveren tarafa başvurabilir. Ancak yapılan başvuruya rağmen işveren işçinin sigorta primlerini ödemiyor ya da eksik ödüyor ise bu halde işçinin mevcut duruma katlanması kendisinden beklenemez.

İşçi işveren/işletme tarafından olumsuz bir yanıt alması halinde şikayet hakkını kullanabilecektir. Sigortasız çalıştırılan işçi Sosyal Güvenlik Kurumu’na durumu belirtir bir dilekçe ile şikayette bulunabilir. Dilekçe ile çalışılmakta olan iş yeri Sosyal Güvenlik Kurumuna şikayet edilmiş olacaktır. İşçi şikayet dilekçesini kuruma verir iken dilekçesinde şikayet ettiği kurumda çalışıyor olmalıdır. Peki, bu çalışma şartı kesin midir?

Bir işçinin şikayetçi olabilmesi için her ne kadar bir süre ya da şart öngörülmemiş olsa da bu konu ispat hususunda oldukça önem taşıyacaktır. Bir işyeri hakkında sigortasız işçi çalıştırdığı yönünde şikayette bulunmakla beraber bu konunun ispat edilmesi de gereklidir. Şikayet beyanı ceza için yeterli olmamakla beraber şikayet konusu eylemle alakalı birtakım somut deliller aranmaktadır.

Ancak sigortasız bir şekilde çalıştırılıp ardından işten çıkarılan kişinin şikayet hakkının bulunmadığı yönündeki düşünce de hakkaniyete aykırı olacaktır. Sigortasız çalıştırılan işçi işten çıkarıldıktan sonra da şikayette bulunabileceği gibi durumu ispat edecek deliler aranacaktır. Bu deliller o işyerinde işçinin çalıştığına kanaat getirecek, ispatlayacak deliller olmalıdır. Örneğin tanık beyanları, imza listeleri, kamera kayıtları bu deliller arasında sayılabilecektir.İlgili Link : İş Hukuku Davalarında Temyiz Yolu

Sigortasız çalışan işçiler şikayet hakkının yanı sıra “tespit davası” açma yönünde bir hakka da sahiptirler. İşten ayrılan işçi 5 yıl içerisinde sigorta primlerinin ödenmediği ya da eksik ödendiği iddiası ile “hizmet tespit davası” açabilecektir.

Sigortasız Çalışmanın Cezası

Ülkemizde sigortasız işçi çalıştırmanın cezası azımsanamayacak bir miktardır. Bunun sebebi ise cezaların işveren ve işletme tarafı için caydırıcı olabilmesidir. İş yerine verilecek cezalar o işyerinin bilanço esasına göre defter tutmakla yükümlü olup olmamasına göre değişkenlik göstermektedir.

Sigortasız işçi çalıştıran işveren bilanço esasına göre defter tutmakla yükümlü bir iş işveren ise,

• Sigortasız olarak çalıştırdığı her işçi ve sigortasız geçen her ay için 2 brüt asgari ücret,



• İşe giriş bildirgesi verilmediği için tek seferlik iki brüt asgari ücret



• Maaş bordrosu geçersiz olduğu için her ay bazında yarım brüt asgari ücret



• Yasal defterler geçersiz olduğu için her ay bazında yarım brüt asgari ücret tutarında cezalandırılacaktır.(Maaş bordrosu ve yasal defterler için verilecek cezalar toplam 12 brüt asgari ücreti geçemez.)
  

Sigortasız işçi çalıştıran işveren bilanço harici defter tutma yükümlülüğü olan bir işveren ise,

• Sigortasız olarak çalıştırdığı her işçi ve sigortasız geçen her ay için 2 brüt asgari ücret,



• İşe giriş bildirgesi verilmediği için tek seferlik iki brüt asgari ücret



• Maaş bordrosu geçersiz olduğu için her ay bazında yarım brüt asgari ücret



• Yasal defterler geçersiz olduğu için her ay bazında yarım brüt asgari ücret tutarında cezalandırılacaktır. (maaş bordrosu ve yasal defterler için verilecek cezalar toplam 6 brüt asgari ücreti geçemez.

Sigortasız işçi çalıştıran işveren defter tutmakla yükümlü değil ise,

• Sigortasız olarak çalıştırdığı her işçi ve sigortasız geçen her ay için 2 brüt asgari ücret,



• İşe giriş bildirgesi verilmediği için tek seferlik iki brüt asgari ücret



• Maaş bordrosu geçersiz olduğu için her ay bazında yarım brüt asgari ücret tutarında cezalandırılacaktır.( bu sebeple verilecek ceza toplam 3 brüt asgari ücreti geçemez.)