‘’Özgürlüğün de Eşitliğin de Adaletin de Kaynağı Ulusal Egemenliktir’’.
İş Mahkemeleri özel görevli ve ilk derece mahkemesi olarak işçi ile işveren arasında çıkan hukuki uyuşmazlıklar ile Sosyal Güvenlik Kurumunun taraf olduğu uyuşmalıkları çözmekle görevlidir.Kendi özel kanunları bulunmakla birlikte gazeteciler ve gemi adamlarının iş ilişkisinden kaynaklı uyuşmazlıkları mahkemeye taşıması halinde görevli mahkeme yine İş Mahkemesi olacaktır.
İşçilerin kıdem,ihbar ya da kötüniyet tazminatı gibi taleplerine ilşkin tazminat davaları;fazla mesai,yıllık izin,ücret alacağı gibi alacak davalarında;işe iade davalarında ;tespit davalarında(maluliyet tespiti,hizmet tespiti vb.) ve iş kazalarından kaynaklanan cismi zarar ,maluliyet ya da ölüm sebebiyle tazminat davalarında görevli mahkeme iş mahkemesidir.
7036 Sayılı İş Mahkemeleri Kanunu ilk maddesinde kanunun amacını ;iş mahkemelerinin kuruluş,görev,yetki ve yargılama usulünü düzenlemek olarak belirtmiştir.
Keza hangi durumlarda Sosyal Güvenlik Kurumuna başvurulacağı ve iş mahkemelerinin hangi kararlarının yüksek yargıya taşınamayacağına ilişkin soruların cevabı gene İş Mahkemeleri Kanunu’nda yer almaktadır.
İş mahkemelerinde dava açma süresinin cevabı taleplerin nitelikleri gereği farklı sürelere tabi olduklarından ayrı ayrı vermekte fayda vardır.Yıllık izin ,kıdem tazminatı,ihbar tazminatı ,kötüniyet tazminatı ve iş sözleşmesinden kaynaklanan işçiye eşit davranma ilkesine aykırı fesihten kaynaklanan tazminatlar da bu süre beş yıldır.Ancak İş Kanunu’nun geçici 8.maddesinde belirtildiği üzere bu beş yıllık süre maddenin yürürlük tarihi olan 12.10.2017 tarihinden sonra feshedilen sözleşmelere ilişkin olup bu tarihten önce feshedilen sözleşmelere ait yıllık izin ,kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ,kötüniyet tazminatı ve iş sözleşmesinden kaynaklanan işçiye eşit davranma ilkesine aykırı fesihten kaynaklanan tazminatlar bu değişiklikten önce geçerli olan 10 yıllık zamanaşımına tabidir.
İşe iade davalarında ise işçi iş akdinin feshedildiğinin kendisine bildirildiği tarih itibariyle 1 ay içerisinde işe iade talebiyle öncelikli olarak arabulucuya başvurmalı ,görüşmelerden sonuç alınamaması halinde son tutanağın düzenlendiği tarih itibariyle 2 hafta içerisinde dava yoluna gitmelidir.
Ücret ve ücret niteliğinde olan alacaklar için ise zamanaşımı 5 yıldır.Ücret niteliğinde olan alacaklardan kasıt;ulusal bayram ve genel tatil ücreti,hafta tatil ücreti,fazla mesai ücreti gibi alacak kalemleridir.Bu noktada altını önemle çizmek gerekir ki bu zamanaşımı süresinin başlangıcı iş akdinin fesih tarihi olmayıp her bir alacağın muaccel olduğu tarihtir.Meslek hastalığı ve iş kazasından kaynaklanan maddi ve manevi tazminat taleplerinde ise zamanaşımı süresi 10 yıl olmakla bu süre iş kazalarında kaza tarihinden meslek hastalığında ise meslek hastalığının resmi bir kurum tarafından tespit edildiği tarihinden itibaren işleyecektir.
Sigortalılık süresinin belirlenmesi maksadıyla Sosyal Güvenlik Kurumunun da zorunlu olarak davaya dahil olduğu tespit davalarındaki süre ise hak düşürücü nitelikte olup beş senedir.
İş Mahkemesi kararlarına itiraz etmek isteyen taraf bunu olağan kanun yollarından olan istinafa başvurmak suretiyle yapacaktır.Ancak manevi tazminat talepleri hariç olmak üzere malvarlığına ilşkin olup değeri 3.000,00 Tl’yi geçmeyen davalara ilşkin kararlar kesin olup istinaf yoluna gidilemeyecektir.İstinafa başvuru süresi ise gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 haftadır.Bu süre içerisinde istinaf kanun yoluna başvurulmazsa kişi hakkını kaybeder ve ilk derece mahkemesinin vermiş olduğu karar kesinleşmiş olur.
Önceki Yazı |
Sonraki Yazı |