İhtiyati Haciz Nedir

25.01.2019 0 Yorum

---

İhtiyati haciz, alacaklının mevcut ya da ilerlen dönemde doğacak olan alacağının teminat altına alınması, alacağına kavuşabilmesi için düzenlenmiş olan bir hukuki durumdur. Para borçlarına ilişkin mevcut ya da muaccel alacaklarda mahkeme kararı ile borçlunun mal varlığına el konulması halidir. Böylece borçlunun malvarlığına el konularak alacaklının alacağı güvence altına alınmış olur.

Haciz İle İhtiyati Haciz Arasındaki Farklar Nelerdir ?

İhtiyati haciz geçici bir hukuki koruma olmakla beraber alacaklının ileride uğrayacağı muhtemel zararları, borçlunun mal kaçırması ihtimalinde takibin semeresiz kalmasının önlemek amaçlanmaktadır. Haciz işleminde ise borçlu borcunu ödemediğinden icra takip işlemi başlatılmış olup , ödeme emrinin tebliği ve takibin kesinleşmesi sonrası alacağın tahsili için haciz işlemi gerçekleştirilmektedir.

İhtiyati Haciz`in Şartları

İhtiyati haciz talebinde bulunmadan önce talepte bulunacak kişi açısından incelenmesi gereken bazı koşullar bulunmaktadır. Bahsedilecek olan bu koşulların mevcut olayda bulunması durumunda ihtiyati haciz talep edilebilecektir.

“İhtiyati haciz şartları:
Madde 257 –

İhtiyati hacze konu olan alacağın bir para alacağı ya da para olarak talep edilebilecek bir alacak olması şarttır. Ancak konusu para ya da para ile talep edilebilecek herhangi bir alacak olmakla beraber borç rehinle teminat altına alınmış ise ihtiyati haciz talep edilmesi mümkün olmayacaktır. Çünkü kanun koyucu ihtiyati haciz müessesesini düzenler iken alacaklının alacağına kavuşmasını sağlayarak mağduriyetin önlenmesini amaçlamıştır. Rehnedilen bir alacak olması durumunda borçlu borcunu ödemez ise rehinli mal satılır ve alacak buradan karşılanır. Haliyle rehinle teminat müessesesinde alacaklının mağdur olacağı bir durum oluşmamaktadır.

Fakat rehin dışında bir teminat ile teminat altına alınmış bir borç için ihtiyati haciz talebinde bulunmak mümkündür. Ayrıca sadece borcun belirli bir bölümü rehinle teminat altına alınmış ise alacaklı, rehinle teminat altına alınmayan kısım için ihtiyati haciz isteyebilecektir.

İhtiyati Haciz Sebepleri

İhtiyati haciz talep edebilmek için bir para alacağının bulunması yeterli değildir. Bununla beraber kanunda sayılmış olan sebeplerin de mevcut olayda bulunması şarttır. Kanun maddesinde ihtiyati haciz istenebilecek haller sayılmıştır. Bu sayma örnek verme şeklinde olmayıp ancak kanundaki sebeplere dayanarak ihtiyati haciz talebinde bulunulabilecektir. İhtiyati haciz sebepleri genel ve özel sebepler olma üzere iki temel başlık altında incelenebilecektir.

A.GENEL SEBEPLER:

İcra İflas Kanununda ihtiyati haciz sebepleri borcun muaccel olup olmamasına yani vadesi gelip gelmemesine göre ayrı ayrı düzenlenmiştir.

1. Muaccel Alacaklar İçin İhtiyati Haciz Sebepleri:

Bir borcun vadesi gelmiş ancak borçlu tarafından alacaklıya herhangi bir ödeme yapılmamış ise bu borcun muaccel olduğundan bahsedilebilecektir. Borçlu borcunu muaccel olmasına rağmen ödemediğinde alacaklı borcunu talep etme hakkını kazanacaktır. Ancak olayın niteliğine göre alacaklının alacağına kavuşması konusunda bir aksaklık yaşanacağı düşüncesi mevcut ise ihtiyati haciz de istenebilecektir. Bu noktada önemli olan husus alacaklı borcun muaccel hale geldiğini kendisi ispatlamak zorundadır.

2.Muaccel Olmayan Alacaklar İçin İhtiyati Haciz Sebepleri:

Burada aslında borç henüz muaccel olmadığı için borçlunun borcunu yerine getirme yükümlülüğü bulunmamaktadır. Aynı zamanda yine borç muaccel olmadığı için alacaklı borcunu karşı taraftan talep edemeyecektir. Fakat bu süreçte borçlunun borcunu ödememek için birtakım hareketler sergilemesi durumunda alacağa kavuşmak için alacaklı taraf ihtiyati haciz talebinde bulunabilecektir. Muaccel olmayan alacaklar için haciz talebi ancak belirli şartlar gerçekleşmiş ise yapılabilecektir. Bunlar;

• Borçlunun belirli bir yerleşim yerinin(ikametgâhının) bulunmaması,


• Borçlunun taahhütlerinden kurtulmak amacıyla, mallarını gizlemesi, kaçırması veya kendisinin kaçmaya hazırlanması yahut kaçması ya da bu maksatla alacaklının haklarını ihlal eden hileli işlemlerde bulunmasıdır.

İhtiyati Haciz Kararı

Alacaklının ihtiyati haciz talep etmesi durumunda verilebilecek iki çeşit karar bulunmaktadır. Bunlar; talebin kabul ya da reddidir.

“İhtiyati haciz kararı:
Madde 258 –

İhtiyati haczin şartları olayda mevcut değil ise, kanunda aranan ispat derecesinde ispat mümkün olmamış ise ihtiyati haciz talebi reddedilir. İhtiyati haciz talebinin reddi halinde bu karara karşı istinaf yoluna başvuru mümkündür. Ancak red kararından sonra ihtiyati haczin şartlarında ya da mevcut olaya ilişkin delillerde bir değişiklik varsa tekrar ihtiyati haciz talebinde bulunulabilir. İhtiyati haciz şartları mevcut ise mahkeme
talebi kabul edecektir.

İhtiyati Hacizde Teminat

İhtiyati haciz kararı verilirken sadece alacaklı tarafın menfaatleri değil bazı özel durumlarda borçlu ya da üçüncü kişilerin de menfaatleri düşünülmek zorundadır.

“İhtiyati hacizde teminat:
Madde 259 –

• Alacak İLAMA DAYANAN BİR ALACAK İSE ihtiyati haciz talebinde teminat alınmaz.
  


• Alacak İLAM NİTELİĞİNDE BİR BELGEYE DAYANIYORSA teminat alınıp alınmayacağı hususu mahkeme tarafından değerlendirilir.
  


• Yukarıda sayılan belgelerin dışında bir belgeye dayanan bir alacak var ise mutlaka teminat alınması gerekir.

İhtiyati Haciz Kararı Nasıl Kaldırılır ?

İhtiyati haciz kararının kaldırılması için itiraz edilmesi mümkündür. Borçlu ve menfaati ihlal edilen üçüncü kişiler itiraz yoluna başvurabileceklerdir.

“İhtiyati haciz kararına itiraz ve temyiz:
Madde 265 –

Borçlu itiraz edecek ise;

• Mahkemenin yetkisine,


• İhtiyati haciz sebeplerine ve


• Teminata dayanma hakkına sahiptir.

Üçüncü kişi itiraz edecek ise;

• 
  İhtiyati haciz sebeplerine ve


• Teminata dayanma hakkı mevcuttur.

Haciz Çeşitleri Arasında Yer Alan Bir Diğer Haciz Türü Hakkında Bilgi Almak İstersen Şu sayfamızı Ziyaret Edebilirsin; Maaş Haczi