Neseb ve Soybağının Reddi

Soybağı , kişiler arasında kan bağı bulunduğunu ifade eden bir kavramdır. Ancak soybağı kavramı sadece kan bağı olacak biçimde kısıtlı şekilde düşünülmemelidir. Kişiler arasında soybağı kurulması ile birlikte bu soybağı aile hukuku ve miras hukuku açısından bazı sonuçlar doğuracaktır.

Örneğin; soybağı kurulması ile birlikte ana ve babanın çocuk ile ilgili bazı yükümlülükleri yerine getirmesi zorunludur. Bir diğer örnek olarak da kişiler arasında soybağı bulunması halinde ölüm gerçekleştiğinden miras hukuku açısından bazı kazanımlar ortaya çıkabilecektir. Bu sebeple soybağı hukuken oldukça büyük önem arz etmektedir.
Soybağı ana ile çocuk arasında DOĞUM ile kurulmaktadır.

Ancak baba ile çocuk arasındaki soybağı ana ile kurulandan daha farklı şekillerde kurulmaktadır. Kanunumuza göre baba ile çocuk arasında soybağı, ANA İLE EVLİLİK, TANIMA ve HAKİM KARARI ile kurulabilmektedir. Bunların yanı sıra soybağı evlat edinme yolu ile de kurulabilmektedir.

Çocuk ile baba arasında soybağının kurulabileceği gibi soybağının reddi de mümkündür.
Medeni Kanunumuzda soybağının reddi müessesesi, reddin nasıl yapılacağı, dava hakkının kime ya da kimlere ait olduğu ve zamanaşımı süreleri açık bir biçimde düzenlenmiştir.

Soybağının Reddi Davası Nedir?

Soybağının reddi davası, babalık karinesi gereğince baba olarak kabul edilen kişinin bu karineyi çürütmek suretiyle dava sonunda babalık karinesinin ve babalık sıfatının ortadan kaldırılmasını sağlayan bir dava çeşididir. Baba ile çocuk arasındaki soybağı ancak dava yolu ile kaldırılabilecektir. Bunun aksi, başka bir yol ile soybağının ortadan kaldırılması kanunumuzda mümkün değildir.

Evlilik devam ederken veya evliliğin sona ermesinden başlayarak üçyüz gün içinde doğan çocuğun babası kocadır.(Medeni Kanun md. 285)
Ancak açılacak soybağının reddi davasında babanın babalık karinesini çürütmesi gerekmektedir.

Soybağının Reddi Davasında Taraflar

Koca soybağının bulunmadığı iddia ettiği çocuğu ile arasında bulunan babalık karinesini çürütme hakkına sahiptir. Bu dava anne ve çocuğa karşı açılır. Yani açılacak davada davacı konumunda baba var iken davalı konumunda anne ve çocuk olacaktır.

Soybağının reddi davasını açma hakkı babanın yanı sıra çocuğa da tanınmıştır. Çocuk bu davayı anneye ve babaya yani kocaya karşı açabilir. Açılacak bu davada davacı çocuk, davalı ana ve baba(koca)dır.

Dava açma süresi içerisinde kocanın ölmesi, kısıtlanması ya da gaipliğine karar verilmesi halinde soybağının reddi davası kocanın altsoyu, anası veya babası tarafından da açılabilecektir. Bu davada kocanın açacağı soybağının reddi davasına ilişkin hükümler kıyasen uygulama bulacaktır.

Soybağının Reddi Davasında İspat Müessesi

ÇOCUK EVLİLİK BİRLİĞİ İÇERİSİNDE ANA RAHMİNE DÜŞMÜŞSE: Çocuk evlilik birliği içerisinde ana rahmine düşmüş ise koca bu çocuğun babası olarak kabul edilecektir. Bu durumda koca çocuğun babası olmadığını ispat etmekle yükümlüdür.

Evlilik birliğinin başlamasından itibaren en az yüz seksen gün geçtikten sonra ve evliliğin sona ermesinden itibaren en fazla üç yüz gün içinde doğan çocuklar evlilik birliği içerisinde ana rahmine düşmüş sayılacaktır.

Yukarıda saymış olduğumuz durumlar hukuken karine olarak kabul edilmekle birlikte kesin karine olarak görülmemektedir. Yani bu karineler aksi ispatlanarak çürütülebilecektir. Açılacak soybağının reddi davasında koca eldeki deliller ile ya da alınacak raporlar ile baba olmadığını ispatlar ise bu durumda koca ile çocuk arasındaki soybağı ortadan kalkacaktır. Ancak tekrarla üzerinde durmak isteriz ki yukarıda sayılan durumlar hukukumuzda bir kabul anlamına gelmekle birlikte bu kabullerin doğru olmadığının ispatının koca tarafından yapılması beklenilmektedir.

ÇOCUK EVLENMEDEN ÖNCE YA DA AYRI YAŞAMA SIRASINDA ANA RAHMİNE DÜŞMÜŞSE: Bu durumda davacının başkaca bir kanıt getirmesi kendisinden beklenemez. Çocuğun evlenmeden önce ya da ayrı yaşama sırasında ana rahmine düştüğünün davacı tarafından ispatlanması hukuk açısından yeterli görülmüştür.

Fakat yine bu dönemlerde ananın koca ile cinsel ilişki kurduğu yönünde başkaca kanıtlar dosyada mevcut ise babalık karinesi geçerliliğini koruyacaktır. Bu halde kocanın yine baba olmadığını ispatlaması beklenir. Şayet baba olunmadığı davacı tarafından ispatlanamaz ise dava reddedilecek ve kurulmuş olan soybağı geçerliliğini koruyacaktır.

Soybağının Reddi Davasında Hak Düşürücü Süreler

Kanunumuzda soybağının reddi davasının açılması belirli sürelere tabi tutulmuştur. Bu süreler hak düşürücü nitelikte olup sürenin geçmesi ile birlikte dava açılması halinde açılan dava reddedilecektir. Bu sebeple herhangi bir hak kaybı yaşanmaması adına kanunda belirlenmiş olan bu sürelerin gözetilmesi oldukça önemlidir.

KOCA İÇİN HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRELER: Koca davayı çocuğun doğumu ya da baba olmadığını veya kadının başka bir erkekle cinsel ilişkide bulunduğunu öğrendiği tarihten itibaren başlamak üzere 1 YIL İÇERİSİNDE açmak zorundadır.

ÇOCUK İÇİN HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRELER: Çocuk davayı ergin olduğu tarihten itibaren en geç 1 YIL İÇERSİNDE açmak zorundadır.

Ancak bu süreler içerisinde açılmayan davalarda yani bir gecikme bulunması halinde bu gecikme HAKLI BİR SEBEBE DAYANIYORSA, yukarıda belirtilmiş süreler bu sebebin ortadan kalkması itibari ile işlemeye başlayacaktır. Gecikme bulunması halinde gecikme nedenleri ve buna ilişkin deliller de dava dilekçesi ile birlikte mahkemeye sunulmalıdır.

Soybağının Reddi Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme

• Görevli mahkeme AİLE MAHKEMELERİdir.


• Yetkili mahkeme ise; davacı ya da davalı taraflardan herhangi birisinin yerleşim yeri mahkemesi ya da çocuğun doğduğu yerleşim yeri mahkemesidir.
  

Önceki Yazı Matrah Nedir...

Sonraki Yazı Veraset ve İntikal Vergisi...

Yorum Yap

GÖNDER