‘’Özgürlüğün de Eşitliğin de Adaletin de Kaynağı Ulusal Egemenliktir’’.
Muris, kelime anlamı olarak miras bırakan anlamına gelmektedir. Miras hukukunda bir kişinin ölmesi sonucunda mal varlığı aktif ve pasifleri ile mirasçılarına geçmektedir. Bu durumda ölerek mirasçılarına miras bırakan kişi ise muris konumundadır.
Muris muvazaası ise, miras bırakan kişinin yani murisin mirasçısını ya da mirasçılarını belirli haklardan yoksun bırakmak amacıyla yaptığı karşılıksız kazandırmaları satış ya da ölünceye kadar bakma sözleşmesi gibi göstererek mirasçıların mağdur edilmesi yoluna başvurmasıdır. Burada malvarlığı gerçekten satılmamış ya da ortada gerçek bir sözleşme bulunmamaktadır. Miras bırakan hileli olarak davranmış ve bilinçli olarak mirasçılarını mağdur etme yoluna gitmiştir.
Muris muvazaası içinde tapu iptali ve tescil davalarını da barındıran geniş kapsamlı bir konudur. Miras hakkına dayalı bir iptal davasıdır.
Medeni Kanuna göre bir kişi öldükten sonra mirası aktif ve pasifleri ile mirasçıları arasında belirli oranlarda paylaşılır. Muris burada muvazaalı davranışları ile mirasçılarını belirli haklardan yoksun bırakmayı amaçlar.
Peki murisin muvazaalı davranışları karşısında kimler yasal yollara başvurabilir?
Yargıtay Kararlarına göre mirasçı saklı paya sahip olsun ya da olmasın, kendi hakkının bilinçli olarak çiğnendiğini düşünüyor ise yasal yollara başvurabilecektir. Bu durumda menfaati zarar gören mirasçı yapılmış olan sözleşmenin geçersizliğinin tespitini ve bunun sonucunda ise tapu kayıtlarının silinerek yeniden tescilini isteme hakkına sahiptir.
Miras hakkı çiğnenen her mirasçı dava açabileceği gibi bu davasını da her türlü delil ile ispat edebilecektir. Ancak mirasçı miras hakkından feragat ettiyse ya da mirasçılıktan çıkarıldıysa veya mirası reddetmiş ise bu davayı açamayacaktır. Çünkü bu davayı açmasında kendisi için korunması gereken hukuki bir yarar mevcut değildir.
Kanunda bu davanın açılması için herhangi bir süre belirlenmemiştir. Mirasçı mirasbırakan yani murisin ölümünden sonra herhangi bir zaman diliminde bu davayı açabilecektir. Mirastan mal kaçırma davasında zamanaşımı işlemez. Dava herhangi bir hak düşürücü süreye de tabi değildir. Mirastan mal kaçırma davası kanun gereği Asliye Hukuk Mahkemeleri’nde açılmaktadır.
Tapu iptali ve tescil davaları usulsüz ve kanuna aykırı olarak tescil edilmiş olan tapu kaydının tekrar hukuka uygun bir biçime getirilmesi amacıyla açılan davalardır. Muris muvazaası işlemi de hukuka aykırı bir işlem olduğu için tapu kaydının hukuka uygun hale getirilmesi için bu dava açılır.Mirastan mal kaçırmaya yönelik tapu iptali ve tescil davalarında mahkeme bazı araştırmaları yapma yoluna gitmektedir. Bunun amacı ise miras bırakanın gerçek iradesinin doğru belirlenmesi içindir.