Ödenmeyen Çek ve Senet Nasıl Tahsil Edilir

03.08.2018 18 Yorum

---

Ödenmeyen çek ve senetler nasıl tahsil edilir sorusunun cevabı, çek ve senetle çalışan kişiler tarafından çok merak edilir. O zaman biz de hemen bu konuyu sizin için açalım. Öncelikle çek ve senedin aslının şahsın elinde olması lazım. Kişi bu çek ve senedi ile beraber İcra Müdürlüğü’ne giderek, bir takip talepnamesi hazırlatacak. Bunu hazırlamak genelde şahısların kendisi tarafından yapılması gereken bir işlemdir ancak takip talepnamesinin belli şekil şartları vardır. Dolayısıyla burada bir avukattan yardım almaları gerekir. Çek ve senetler ayrı rejime tabidir. Gönderilecek ödeme emrinin numarası ve şekli farklı olacaktır. Hazırlanan belgede ödeme emirlerinde birçok madde vardır. Her madde yerinin doğru şekilde doldurulması gerekir.

Aksi halde karşı taraf bu takip ile birlikte gelen ödeme emrinin iptali için dava açabilir. Hatta takibin de iptalini talep edebilir. Bunlara şekil şartlı olduğu için çok dikkat edilmesi gerekir. Bu takip talepnamesi ile birlikte yanınızda çek veya senedin aslını İcra Müdürlüğü’ne ibraz edeceksiniz. Bu işlem için gerekli olan harçları ödeyeceksiniz. Harçlardan sonra İcra Dairesi bir dosya oluşturur. Bu dosya üzerinden sizin takip talepnamesindeki bilgilerinize göre ödeme emri hazırlar. O ödeme emrini de borçluya tebliğ eder. Tebliğden itibaren kambiyo senetlerinde itiraz süresi 10 gündür. İmzaya itiraz süresi ise 5 gündür. Bu süreler itirazsız geçerse ya da borçlu mahkemeden herhangi bir şekilde takibin durmasına yönelik tedbir kararı getirmezse 10 gün sonrasında siz haciz talep edebilirsiniz. Haciz, menkul haczi ya da gayrimenkul haczi olabilir. Ancak bunları şahsın kendi başına takip etmesi oldukça zordur. Bir avukat vasıtasıyla yapılması, hak kaybının önüne geçmesi açısından çok önemlidir.

Çek ve Senet Arasındaki Farklar

Çek ve senet arasındaki farklar konusu da oldukça önemlidir ve çok iyi bilinmesi gerekir. Çek, tedavülü daha fazla olan ve piyasada en çok kullanılan ödeme yöntemidir. Çeki aldığınız zaman gününde bankaya gider çekinizi tahsil edersiniz. Çek bir ödeme vasıtasıdır. Senet ise bir borçlanma vasıtasıdır. Senetteki koruma ile çekteki koruma birbirinden çok farklıdır. İkisi de kambiyo vasfında olmasına rağmen çek banka kanalıyla ödendiği için çek sahibi karşılığını bankada bulundurmazsa önce çek bedeli kadar para cezası alır ve bu bedel de ödemediği zaman da hapsen tazyik cezası ile karşılaşır. Bu anlamda da çek, senede göre daha kuvvetli bir belgedir. Senette ise böyle bir durum yoktur. Senette kambiyo takibi yapmış olsanız dahi senedin ödenmemesi durumunda yapacağınız şey; icra takibi olup senet ödenmemesi halinde çek gibi bir yaptırımı bulunmamaktadır.

Çek ve Senet İcra Takibi Nasıl Yapılır?

Çek ve senet arasında çok farklılık olmasına rağmen takip şekilleri aynıdır. Çek ve senet icra takibi arasında fark yoktur. Borçlunun borcunu ödememesi durumunda İcra Dairesi’ne alacaklarınız için başvuru yapabilirsiniz. Bunun için de elinizde gerekli belgeler eksiksiz şekilde olması gerekir ve mutlaka bu işlemleri bir avukat yardımıyla yapmalısınız.

Senet İptali Davası Nedir? Hangi Durumlarda Geçerlidir?

Senet iptali davası, senedin zayi olması, kullanılamayacak hale gelmesi, çalınması, yanması ve kaybolması gibi durumlarda, senedin kimin elinde ve nerede olduğuna dair bilgiye sahip olunamadığında senedi en son elinde bulunduran yetkili hamil tarafından ticaret mahkemesinde açılan bir davadır. Ayrıca senet yapılan icra takibinde kambiyo vasfında değilse icra mahkemesince de iptal edilebilir. Ticaret kanununda senetlerin ve çeklerin şekil şartları yazılmıştır.

Mesela senette lehtarın adı soyadı, keşidecinin adı soyadı, düzenleme yeri, düzenleme tarihi , vade ve adres ve senet bedeli yazılmalıdır. İcra takibine konulduğunda bunların tamam olması gerekir. Bunlar tamam değilse diyelim siz kambiyo takibi yaptınız, icra müdürlüğünün de gözünden kaçtı. Alacaklı senedin üzerindeki tarihi değiştirmiş, yanlış yazılmış ya da eksik yazılmış. Borçlu bunu gördü. Doğrudan size bir takibin iptali davası açar. Burada şunu söyler; ‘’Senet ticaret kanununda düzenlen zorunlu şekil şartlarına havi değil.’’ Mahkeme bunun üzerine senet üzerinde gerekli şekil şartları var mı diye bakar. Kambiyo vasfında değilse takibi iptal eder ve siz ilamsız takip yapmak zorunda kalırsınız. Bu takdirde de artık tartışmalı bir alacak meydana geldiğinden itiraz dâhilinde alacaklı mecburen itirazın iptali davası ile hakkını tesis etmeye çalışır. Bu da ortalama 1 yıl gibi bir zaman alacaktır.

Senedin Bankaya Verildiği Durumlarda Ne Olur?

Senedin bankaya verilmesinin neticeleri itibariyle zorunlu hali, bir de ihtiyari hali vardır. Senette başta keşideci ile lehtar vardır. Siz senedi elinde bulunduran yetkili hamil olarak; ‘’Ben bunu takip edemeyeceğim.’’ dersiniz ve bankaya teslim edersiniz. Banka sizin adınıza karşı tarafa (borçluya) ödeme ihtarı gönderir. Borçlu gider parayı bankaya yatırır ve senedini bankadan geri alır.

Ödenmezse de o senet protesto olur. Protesto bazı yerlerde zorunludur. Cirantalara başvurulması için protesto yapılması muhakkak gerekiyor. Diyelim ki senedin lehtarı aldı senedi ve üçüncü kişiye ciroladı. Üçüncü kişi diğerine ciroladı. En son ciroya geldi, o da kendinden önceki cirolara başvurabilmek için senedin keşidecisine muhakkak bir ödeme ihtarı göndermeli. Bunu noter kanalı ile ya da bankayla yapabilir. Bunu yapmazsa o kendinden önceki bütün cirantalara başvuru hakkını kaybeder. Bir takip yaptığı zaman cirantalar bu senet protestosuz yani ilk önce keşideciye başvuru yapılmadı diyerek takibinizi iptal ettirebilir.

Günü Geçmiş Senetlere Hangi İşlemler Yapılır?

Her şeyde zaman aşımı olduğu gibi senetlerde de zaman aşımı var. Senedin vade tarihinden itibaren 3 yıllık süre geçmişse zaman aşımına uğramış oluyor ve adi havale hükmünde sayılıyor. Dolayısıyla o süre içerisinde siz takip yapmazsanız kambiyo evrakından doğan haklarınızda zayi olmuş olur.