Kat irtifakı, arsa üzerinde devam eden ya da ileri bir tarihte yapılması planlanan bir ya da daha fazla yapının kat, daire, iş yeri, depo gibi ayrı veya tek başına kullanılmaya uygun olan kısımları üzerinde yapının tamamlanmasını takiben kat mülkiyetine geçilmesi esas olan, arsanın mülk sahibi ve paydaşları arasında arsa payına bağlı olarak tesis edilen irtifak hakkına denir. Daha basit şekilde anlatmak gerekirse; diyelim müteahhit bir bina yaptı, bu binada yapı kullanma izni alınmadan evvel irtifak tapuları oluşturulur. Bu irtifak tapularında sizin o gayrimenkuldeki kullanım alanınızı gösterir. Kat irtifakı, gayrimenkul üzerindeki kullanım miktarı itibariyle hissenizi gösterir.
Bu bir tapudur ve buna güvenilebilir. Çünkü gayrimenkul ile ilgili yapı kullanma izni alındıktan sonra o irtifak tapuları, kat mülkiyeti tapusuna çevrilir. İrtifak tapuları kullanılıyor, çünkü müteahhitler bir bina inşa ederken ilk önce belediyeye müracaat ile ruhsat çıkarırlar. Ruhsattan hemen sonra kat irtifakı tapularını çıkarabilirler. Daha bina ortaya çıkmadan, projesine göre yapacağı taşınmaza kat irtifakı tapusu kurabilir. Bu irtifak tapuları da projeye ve ruhsata uygun olacağı için siz daha henüz bina ortada yokken, yapı kullanma izni alınmamışken satın alım yapabilirsiniz Zaten bina bittikten sonra irtifak tapuları mülkiyet tapularına geçeceğinden henüz o aşamada satın aldığınız yerin tapusu da kat irtifakı tapusu olarak çıkar.
Kat İrtifakı Nasıl Hesaplanır?
Kat irtifakı hesaplaması konusuna da değinmekte fayda var. Taşınmazda yapılacak binanın çıkan ruhsatına göre dairelerin yeri ve metrekaresi bellidir. Mesela binanın kullanım alanı 1000 metrekare diyelim. 1000 metrekarede sizin kullanım alanınız 100 metrekare olsun. 1000 metrekarede sizin tapunuz 1/10’dür. 1/10, 100 metrekareye denk geleceği için siz 100 metrekarelik taşınmazda hak sahibisiniz demektir.
Kat İrtifakı Almak İçin Gereken Belgeler
Kat irtifakı almak için gereken belgeler hakkında bilgi sahibi olmak da çok önemli. Bu belgeleri liste halinde vermek gerekirse şu maddeleri sıralayabiliriz:
Kimlik Belgesi
Taraflara ve varsa temsilcilerine ait birer adet fotoğraf
İşlemde temsil var ise temsile ilişkin belge vekaletname ve yetki belgesi
Mimari proje
Vaziyet Planı
Yönetim Planı
Ana gayrimenkulün yönetimini düzenleyen yönetim planının her sayfasının bütün maliklerce imzalanmış hali
Yapı ruhsatı
Kat irtifaklı ev satışlarında bankalar konut kredisi kullandırmaz. Kat irtifaklı ev satışlarında elektrik su vb abonelikler şantiye aboneliği üzerinden verilir.
Kat İrtifakının Dezavantajları
Kat İrtifaklı bir daire alıyorsanız , İskan belgesi alınmamış yani yasal olarak oturma izni verilmemiş bir yapıdan ev alıyorsunuz demektir.
Kat irtifaklı ev alınması durumunda bu hakkın kat mülkiyetine dönüştürülmesi gerekir. Aksi durumlarda alınan tapu arsa tapusu olarak görülecektir. Kat irtifaklı ev satışlarında bankalar konut kredisi kullandırmaz.
Kat irtifaklı ev satışlarında elektrik su vb abonelikler şantiye aboneliği üzerinden verilir.